Yazar	: İlkin Gulusoy
Türü	: Araştırma Makalesi
Baskı Yılı	: 2024
Sayı	: 118
Sayfa	: 487-508

Özet
Azerbaycan atasözleri, Azerbaycan halkının tarihini yansıtarak aile kuruluşu, evlilik, sorumluluk, aile ve aile bireyleri arasındaki ilişkiler, toplumsal cinsiyet rolleri gibi konularda önemli bilgiler sunmaktadır. Bu özlü sözler, aile içindeki rol ve ilişkileri detaylı bir şekilde yansıtarak toplumdaki kültürel değerleri ve normları ifade etmektedir. Özellikle aile değerlerinin toplum için taşıdığı önemi vurgulayan atasözlerinde kadın ve erkek rolleri, evlilik süreçleri, çocuk yetiştirme ve kardeşler arasındaki ilişkiler ele alınarak toplumun sosyal normlarına dikkat çekilmektedir. Aile kavramıyla ilgili Azerbaycan atasözleri, aile içindeki ilişkilerden, aile bireyleri arasındaki görev ve sorumluluklara, baba-oğul, anne-kız, anne-oğul, üvey anne, çocuk bakımı, kardeşler arasındaki ilişkilere kadar geniş bir yelpazede bilgiler içermektedir. Bu çalışmada Türk kültüründe atasözü ve aile kavramı ile ilgili bilgilere yer verildikten sonra “Atalar Sözü” (2004) ve “Atalar Sözü, Elin Gözü” (2005) adlı kitaplarda aile kavramı ile ilgili Azerbaycan atasözleri Türkiye Türkçesine aktarılarak anlamsal açıdan incelenmiştir. Bu atasözlerinde aile ve aile üyelerinin rolleri ve üyeler arasındaki toplumsal cinsiyet ilişkilerinin görünümleri üzerinde durdum. Aile birliğinin toplum için taşıdığı önemi vurgulayan atasözlerinin; anne, baba, kız-erkek çocuk/kardeşler arasındaki ilişkileri olumlu ve olumsuz roller çerçevesinde ele alarak ailenin korumasını öncelediğini ortaya koydum.

Anahtar Kelimeler
Azerbaycan atasözleri, aile, kadın, erkek, rol

Abstract
The proverbs of Azerbaijan reflect the history of the Azerbaijani people and provide important information on family structure, marriage, obligations, relationships within the family and among family members, and gender roles. These adages express the cultural values and norms in society by reflecting the roles and relationships within the family in detail. Particularly, in the proverbs emphasizing the sacred importance of family values for society, roles of women and men, marriage processes, child upbringing, and sibling relationships are addressed, paying attention to social norms of the community. Azerbaijani proverbs related to the concept of family encompass a wide range of information, from intra-family relationships to duties and obligations among family members, including father-son, mother-daughter, mother-son, foster mother, servitude to children, and sibling relationships. The article provides information about proverbs and the concept of family in Turkish culture. Azerbaijani proverbs related to the concept of family in the books “Atalar Sözü” (2004) and “Atalar Sözü, Elin Gözü” (2005) have been translated into Turkish and analyzed in terms of meaning. In these proverbs, I focused on the roles of the family and family members and the appearance of gender relations between members. Emphasizing the importance of family unity for society, I revealed that proverbs prioritize the protection of the family by addressing the relations between mother, father, daughters and brothers within the framework of positive and negative roles.

Keywords
Azerbaijan proverbs, family, woman, man, role