Rus Folklorunda Kadın Başlı Kuşların Kökenleri ve Gümüş Çağ Şiirindeki Sembolik İşlevleri
(Origins of the Woman-Headed Birds in Russian Folklore and Their Symbolic Functions in the Silver Age of Poetry
)
|
Yazar
|
:
Duygu Özakın
|
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
|
Baskı Yılı |
:
2024
|
|
Sayı |
:
118
|
|
Sayfa |
:
447-464
|
|
|
Özet
Slav mitolojik sistemi, gerek Yunan mitlerinden gerekse coğrafi yakınlık içinde bulunduğu Doğu’nun söylencelerinden esinlenerek onlara ait bileşenleri özgün evren algısı çerçevesinde yorumlar. Rus folklorunun Slav mitlerinin çeşitliliğinden beslenen kökleri ise karşılaştırmalı araştırmalar adına zengin ve geniş bir yelpaze sunar. Bu zengin birikime odaklanan çalışmamda, Rus halkının mitolojik imgeleminde önemli bir yer edinen kanatlı melez varlıkları ve Gümüş Çağ şiirine yansımalarını inceledim. İkili kimlikleriyle öne çıkan kadın başlı kuşlardan tanrıça vasfı taşıyan Stratim’i, neşe ve keder kuşları Alkonost ve Sirin’i ve haberci devlet kuşu Gamayun’u ele aldım. Melez kuşlara ilişkin tasavvurları besleyen kaynakların izini sürmek ve onlara yüklenen doğaüstü anlamların ardındaki evrensel arayışları ortaya koymak, çalışmamın hedefinde yer aldı. Bu amaçla, karşılaştırmalı yöntemden faydalandım ve söz konusu varlıkların dünya mitlerinden ilhamla inşa edilen eklektik kimliklerine eğildim. Kadın başlı kuşların ayırt edici niteliklerini ortaya koyarken aydınlık ve karanlık yüzlerinin dönüşümlü olarak vurgulanmasını gerektiren kolektif bilinç ögelerini ve anlatılarda üstlendikleri rolü öngörülemez kılan düalist anlayışı çözümledim. Çözümleme neticesinde A. A. Blok, K. D. Balmont, N. A. Klyuyev ve A. A. Ahmatova gibi şairlerin, yüzyılın eşiğinde yaşanan toplumsal ve siyasî gelişmelere yönelik kaygılarını folklorik sembollerle ifade ettiklerini ve kuş-kız imgesinin geleneksel fonksiyonlarını yıkarak özgün yaratıcılık anlayışları doğrultusunda yeniden inşa ettiklerini ortaya koydum.
Anahtar Kelimeler
Slav mitolojisi, Rus folkloru, kadın başlı kuş, melez, Gümüş Çağ
Abstract
Inspired by Ancient Greek myths and legends of the East, with which it shares geographical closeness, the Slavic mythological system interprets the elements of these narratives within the context of its own particular cosmological vision. On the other hand, a rich and wide spectrum for comparative studies is provided by the roots of Russian folklore, which are fed by the diversity of the Slavic mythology. With an emphasis on this rich heritage, my research explores the winged hybrid creatures that have a significant role in Russian folklore and their interpretations in the Silver Age of Russian poetry. The study focused on several notable female-headed birds with dual identities: Stratim as the goddess, Alkonost and Sirin as the birds of joy and sorrow, and Gamayun as a messenger. My research aimed at discovering the sources from which hybrid bird images originate and to uncover the common inquiries that underlie the mysticism attributed to them. Utilizing the comparative method in the study, I focused on the eclectic identities of the creatures, which are shaped under the influence of the world mythology. While revealing the distinguishing characteristics of women-headed birds, I examined the facets of social consciousness that cause to be emphasized alternately their brilliant and dark features, as well as the dualist knowledge that makes their function in the tales unpredictable. My analysis revealed that poets such as A. A. Blok, K. D. Balmont, N. A. Klyuev, and A. A. Akhmatova used traditional motifs to convey their fears regarding the social and political changes that were taking place at the turn of the century. Furthermore, I disclosed that Russian Silver Age poets deconstructed the conventional roles of the bird-maiden image and rebuilt it in accordance with their own comprehension of artistic creation.
Keywords
Slavic mythology, Russian folklore, woman-headed bird, hybrid, Silver Age