Şiir Üzerine Düşünceleri ve Dikkatleri Bağlamında Mukayeseli Bir Wılhelm Dılthey Ve Cemil Meriç Okuması
(A Comparative Reading on Wilhelm Dilthey and Cemil Meriç in the Context of Thoughts and Considerations About Poetry
)
|
Yazar
|
:
Ekrem Güzel
|
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
|
Baskı Yılı |
:
2018
|
|
Sayı |
:
95
|
|
Sayfa |
:
117-133
|
 6391  2631
|
Özet
Bu makalenin amacı Wilhelm Dilthey ile Cemil Meriç’in şiire yaklaşımlarını karşılaştırmak ve şiir üzerine düşüncelerinin farkları üzerinde durmaktır. Farklılıklar, daha çok, Dilthey’in şiiri oldukça önemsemesi ve bu bağlamda detaylıca incelemesine karşın Cemil Meriç’in yüzeysel kalan bakışına dayanmaktadır. Tarih, toplum, felsefe, sanat, edebiyat ve şiir üzerine kafa yormuş ve yazılar yazmış bu iki figürün (W. Dilthey ve C. Meriç) sanat, edebiyat ve şiir hakkında yazdıkları külliyatlarında dikkate değer bir yer tutar. Dilthey, felsefesinde yaşamı anlama bağlamında şiire çok önemli bir işlev yükler. Onun, çağın tinini yakalayan bir doğaya sahip olduğuna inanır. Bunu izah etmek için şiir ve Batı edebiyatlarının büyük şairleri (Goethe, Hölderlin, Shakespeare vs.) üzerinde uzun uzadıya durur. Hayatı, tarihi ve çağın ruhunu anlamlandırmada, Dilthey, şiir ve şaire büyük bir önem atfeder. Şiir, onun felsefî sisteminde hayatî bir öneme sahiptir. Buna karşın Cemil Meriç, şiirle oldukça ilgili olmasına rağmen, onun hakkında yüzeysel kalacak yargılarda bulunur. Şiiri, salt duygulanım, coşku olarak görüp onun hakikat ve düşünceyle olan ilişkisinin sorunlu olduğunu ileri sürer. Şiiri, kimi zaman, utanılacak bir şey olarak algılar. Bazen de düşüncenin ve nesrin olduğu yerde şiire pek ihtiyaç olmadığını dillendirir. Kısaca şiire, indirgemeci sayılabilecek ve pek de bilimsel olamayan bir biçimde yaklaşır. Bu makalede, söz konusu iki farklı algı biçiminin izdüşümlerini incelemenin yanı sıra Batıda (Avrupa düşüncesinde), Türk edebiyatı ve tefekküründe şiir üzerine nasıl bir düşünme biçimi olduğuna da kısa değinilecektir. Dilthey ve Cemil Meriç’in şiir üzerine düşüncelerini karşılaştırmak, bize farklı algıları daha sarih biçimde görebilme imkânı verebilir.
Anahtar Kelimeler
Wilhelm Dilthey, Cemil Meriç, Şiir, Şiir Üzerine Düşünceler, Karşılaştırma.
Abstract
The purpose of this paper is to compare with Wilhelm Dilthey and Cemil Meriç’s approaches to poetry and to focus on these two important figures’ differences in thoughts about poetry. These differences are mostly based on Dilthey’s notices and examines poetry in detail, despite of the superficial view of Cemil Meriç about it. Dilthey and Meriç reflect and consider on history, society, philosophy, art, literature and poetry; these reflections and considerations have an essential place in their works. Dilthey, in his philosophy, attaches an importance function to poetry in the context of understanding of life. He believes that it has a nature to catch psyche of epoch. He focuses on poetry and great poets (Goethe, Hölderlerin, Shakespeare etc.) in the West literatures to explain this theory. Poetry is essential part of his philosophical system. Dilthey finds poet and poetry quite important in order to make sense of life, history and psyche of epoch. In this sense, Dilthey attributes big importance to poetry. Altought Cemil Meriç has an interest about poetry, he makes superficial judgments about it. He regards poetry as only sensation, enthusiasm and claims that poetry has a problematic with truth and thought. He, sometimes, percepts and feels something embarrassing about poetry. Sometimes, he expresses that poetry does not necessary when thinking and prose exist. Shortly, his approach to poetry reductive and non-scientific. In this article, besides of the examining the projections of these two different perceptions, also what kind of thinking exists about poetry in the West (in the history of European thought), in Turkish literature and history of thought will be briefly mentioned. To compare W. Dilthey and Cemil Meriç’s thoughts and considerations on poetry have opportunity to show us the different perceptions more clearly.
Keywords
Wilhelm Dilthey, Cemil Meriç, Poetry, Thoughts on Poetry, Comparison.