Tarihsel bağlamı içinde dinsel ve büyüsel kökenli tedavi uygulayan ve bunu çeşitli ritüellerle ortaya koyan kadın şifacılar vardır. Tecrübeye dayanan ve sözlü kültürel bellek yoluyla kuşaktan kuşağa aktarılan iyileştirme yöntem ve pratikleri bu kişiler aracılığıyla sunulmaktadır. Diyarbakır’da halk tarafından kabul görmüş, uzmanlaşmış, dini-büyüsel yöntemler kullanarak kutsallıkla ilişkilendirilen, geçmişe göre sayıları azalmışsa da günümüze kadar geleneği devam ettiren kadın şifacılar halen varlıklarını devam ettirmektedirler. Ellerinin şifalı olduğuna inanılan ve hemen hemen her hastalığın tedavisinde aktif rol oynayan kadın şifacılar, doğum ve doğumla ilgili iş işlemlerde başvurulan önemli kişilerdir. Pîrik olarak adlandırılan ve günümüzdeki ebe görevini üstlenen bu şifacılar doğum öncesi, esnası ve sonrasındaki tüm işlemleri gerçekleştirirler. Bunun dışında kadın hastalıkları, çocuk hastalıkları, egzama, sarılık, siğil, kulunç ağrısı, boyun ağrısı, kırık-çıkık, nazar değmesinde tedaviler gerçekleştirmektedirler. Şifacılar zengin bir bitki örtüsüne sahip olan Diyarbakır ve ilçelerinde dağlık ve kırsal bölgelerde bulunan çeşitli bitkilerden yaptıkları emlerle ve kendilerine has yöntemlerle yaptıkları tedavilerle insanları iyileştirmeye devam etmektedirler. Bu çalışma, özellikle tıbbın gelişmediği devirlerden günümüze kadar şifacı kimliğiyle öne çıkan kadınların halk hekimliğindeki rolleri ile Diyarbakır ve çevresindeki kadın şifacıların tedavi ettikleri hastalıklar ve tedavi uygulamalarını sunmaktadır