Günümüzde siber alan ile gerçek dünyanın entegre olduğu, gelecekteki toplumun
ideal formu olarak tanımlanan Toplum 5.0; Süper Akıllı Toplum biçimi yaşanmaktadır.
Yapay zekâ, robotlar, insansız teknolojilerle yüksek hizmet kalitesine ulaşılan,
bilgi toplumundan süper akıllı topluma geçişin ön aşaması, Toplum 5.0’ın
insanlığa olumlu katkılarının yanı sıra etik anlayışı olumsuz yönde etkilediği görülmektedir.
Dünya genelinde yaşanan bu etik sorunu, çözüm bekler vaziyette insanlığın
karşısında durmaktadır.
Bu bağlamda “Bireylerin etik anlayışları, yaşam şartlarıyla olumsuz yönde değişim
gösterebilir mi? Yaşam şartları, bireylere haksız kazancı, yolsuzluğu olumlu
gösterecek hatta bu olumsuz etik eylemlere özendirecek bir değişim yaşatabilir
mi? Olumsuz etik eylemlerin halk felsefesindeki algısı değişebilir mi?” şeklindeki
sorulara metaetiksel tartışmalar yapmadan cevap vermek olası değildir. Reşat Nuri Güntekin, Balıkesir Muhasebecisinde bu metaetiksel tartışmayı başlatmış ve
ekonomik koşulların bireylerin etik anlayışını olumsuz yönde değiştirebileceğine
dikkat çekmeye çalışmıştır.
Çalışmada kültürel ergonomik sürecini tamamlayarak etik kod haline gelen değerlerin,
değişen yaşam şartlarıyla girdikleri yeni kültürel ergonomik süreç ve olumsuz
etik kodlara dönüşümleri, Reşat Nuri Güntekin’in Balıkesir Muhasebecisi adlı eserindeki
beş karakterle tanımlanan etik değerler bağlamında ele aldım. Etik değerleri
Halkbilimsel Metaetik Kuram ve kuramın çözümleme yöntemi Halkbilimsel Temellendirme
Metaetiksel Çözümleme Yöntemiyle çözümledim. Dejenerasyona uğrayan
etik algısının, kültürel ergonomik süreç içinde geçirdiği aşamaları ortaya koydum.