Ekim 1899’da İngiliz işgali altındaki Mısır’da II. Abdülhamid’in mutlakiyetçi rejimine muhalif bir gurup aydın tarafından kurulan ‘Cemiyet-i İttihadiye-i Çerakise’, bir yandan Osmanlı meşrutiyetçi ve hürriyetçi (Jön Türk) hareketinin düşüncelerini Yakın va Orta Doğu’daki Kuzey Kafkas asıllı (Çerkes) diaspora ahalisi arasında yaymayı, diğer yandan da soydaşlarını etnik ve kültürel açılardan aydınlatmak yoluyla onların ulusal bilinçlerini pekiştirmeyi kendine amaç edinmiştir. Cemiyetin yayın organı olan ‘İttihad Gazetesi’, dikkatini esas itibarıyla Babıali’nin Kuzey Kafkasyalı göçmenlere yönelik politikalarının eleştirilmesi ve onların Osmanlı sınırları içerisinde ‘milli’ gelişmelerinin perspektiflerinin değerlendirilmesi üstüne yoğunlaştırmıştır. Gerek cemiyetin ve gerekse gazetenin faaliyet sürelerinin çok kısa olmasına karşın, her ikisi de diasporada oluşmuş ve Yakın ve Orta Doğu Çerkeslerinin özgül çıkarlarını Osmanlılık doktrini çerçevesinde dile getirmeye çalışan yeni etnik aydın kesiminin belirli bir olgunluk düzeyini belgelemişlerdir. Makalede ayrıca, 1899’da Kahire’de oluşturulan ve Orta Doğu’da Kuzey Kafkas diasporasının ilk yasal örgütü olan ‘Cemiyet-i İttihadiye-i Çerakise’nin kuruluş koşulları, ideolojik görüşleri ve başlıca faaliyetleri incelenmekte, program hedeflerinin gerçekleştirilmesi sürecinde uğradığı başarısızlığın nedenleri ortaya çıkarılmaktadır.