Kerem and Aslı as An Eastern Narrative and Melodramatic Turkish Cinema
(Bir Doğu Anlatısı Olarak Kerem ile Aslı Hikâyesi ve Melodramatik Türk Sineması )

Yazar : Emre Doğan  -  
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2025
Sayı : 122
Sayfa : 470-487
    


Özet
Doğu anlatı geleneği, Doğu kültür dairesinin ve zihniyet dünyasının bir çıktısı niteliğindedir. Sözlü, açık biçimli (açık uçlu), interaktif, yüzeysel karşıtlıklarla dolu ve rasyonel neden-sonuç ilişkisinin zayıf bir şekilde kurgulandığı Doğu anlatısı eserleri, teknik olarak çoğunlukla kusurlu fakat içerik olarak yaratıcı kabul edilir. Doğu anlatısının bu özellikleri, kültürel ve tarihsel açıdan Doğu anlatısı geleneğiyle organik bir bağa sahip olan melodram türüyle ve melodram türünün Türk sinemasındaki karşılığıyla pek çok açıdan benzeşmektedir. Yüzyılı aşan Türk sineması macerasının komedi türü ile birlikte en çok icra edilen ve en yaygın türü konumunda bulunan melodram; ahlaki mesajlar vermekte, yüzeysel bir şekilde çeşitli kalıpları ve klişeleri tekrar etmekte, duygulara hitap ederek karşıtlıklar üretmekte ve rasyonel neden-sonuç ilişkisinin zayıf olduğu bir öyküleme yapısı içerisinde tesadüf ve sürpriz gibi çeşitli unsurlara sürekli olarak yer vermektedir. Bu çalışmada; Doğu anlatı geleneğiyle melodram türünün Türk sinemasındaki izdüşümünün ilişkisini, bir Doğu anlatı geleneği ürünü olan ve bu anlatı geleneğinin neredeyse tüm özelliklerini ve unsurlarını taşıyan Kerem ile Aslı hikâyesi ve bu hikâyeden uyarlanan 1971 yılı yapımlı Orhan Elmas’ın Kerem ile Aslı filmi üzerinden çözümlemeye çalıştım. Çalışmada elde ettiğim sonuç; Doğu anlatı geleneğinin biçimsel ve içeriksel unsurlarının, melodram türüyle ve bu türün Türk sinemasında kullanılış biçimiyle ortaklıklar taşıdığıdır. Bunun nedeni olarak gördüğüm ve ifade ettiğim düşünce ise Doğu anlatı geleneğini inşa eden Doğu kültür dairesi zihniyetinin melodram türünü kurgulayan geleneksel zihniyet dünyasıyla aynı kaynaktan beslendiği veya aynılık taşıdığıdır. Çalışmayı bu ortaklığın ve benzerliğin yaratıcılık ve kültürel çeşitlilik açısından fırsat olarak değerlendirilmesi önerisiyle sona erdirdim. Çalışmada desktriptif yöntemi ve tür filmi eleştirisi yaklaşımını kullandım.

Anahtar Kelimeler
doğu, anlatı, melodram, Kerem ile Aslı, Türk sineması

Abstract
The Eastern narrative tradition represents an output of the world of Eastern cultural mentality. Oral, open-form, interactive, replete with superficial contrasts and tenuous constructed rational cause-and-effect relationships, Eastern works are considered technically flawed, yet creative in content. These characteristics of the Eastern narrative are similar to those of the cinematic melodrama genre. Melodrama, one of the most performed genres of Turkish cinema, conveys moral messages, superficially reiterates various patterns/clichés, appeals to emotions and employs contrasts, and frequently includes elements such as coincidence and surprise, with a narrative that is largely devoid of cause-andeffect relationships. In this study, I tried to analyze the relationship between Eastern narrative and Turkish melodrama through the story of Kerem and Aslı, and the film (1971). The conclusion I reached is that the formal and contextual elements of the Eastern narratives have commonalities Turkish melodramas. I believe that this is because the mentality of the Eastern cultural circle feeds from the same source or has similarities with the traditional mentality that constructs melodrama. In the study, I suggest that this similarity should be considered as an opportunity for creativity. In the study, I used the descriptive method and genre film criticism.

Keywords
eastern, narrative, melodrama, Kerem and Aslı, Turkish cinema