Ferit Edgü’de Ben-Öteki Algısı Ve Oksidentalist Tavır
(Perception Of Self And Other And Occidentalist Attitude In Ferı·t Edgü )

Yazar : Yunus Emre Özsaray    
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2025
Sayı : 123
Sayfa :
    


Özet
Bu çalışmada 1950 kuşağı hikâyecileri içinde Batı edebiyatını ve sanatını takip etmek anlamında önemli bir birikim ortaya koyan Ferit Edgü’nün, modernist sanatın ilkelerine bağlılığıyla birlikte yerli bir özne inşa etmek amacını hangi argümanları ileri sürerek gerçekleştirmek istediği açıklığa kavuşturulmaya çalışılmıştır. Oksidentalizmin Ben-Öteki arasındaki teorik anlamlandırmanın pratik karşılığı olduğu varsayımıyla Ferit Edgü’nün Ben-Öteki arasındaki ilişkiyi nasıl anlamlandırdığı, bu anlamlandırma biçimi ekseninde de hangi tür bir Oksidentalist tavır ortaya koyduğu gösterilmiştir. II. Dünya savaşı sonrası ortaya çıkan ulusçuluk hareketlerinin kültürel anlamda antiemperyalizm tartışmalarına ne gibi tesirlerde bulunduğu, bu tartışmalar ekseninde Edgü’nün Ben-Öteki meselesine, sömürgeciliğe, Avrupamerkezci zaman kurgusuna nasıl yaklaştığı açıklığa kavuşturulmuştur. Anouar Abdul-malek, Hasan Hanefi gibi isimlerin Marksist görüş ekseninde Oksidentalizm teorilerini geliştirdikleri göz önüne alındığında benzer ideolojiye sahip Ferit Edgü’nün bu isimlerle hangi noktalarda yakınlaştığı belirlenmiştir. 1980 sonrasında Çin’de ortaya çıkan Menglong şiir akımının tavrını Mao Dönemi resmî oksidentalizm karşısında gayrî resmi oksidentalizm şeklinde değerlendiren Xiaomei Chen’in yaklaşımı dikkate alınarak, Edgü ve kuşağının tavrının Çin’deki bu edebi eğilimin benzer toplumsal süreçler ve benzer tesirler altında bir erken belirişi olduğu gösterilmiştir.

Anahtar Kelimeler
Ferit Edgü, oryantalizm, oksidentalizm, ben-öteki, sömürgecilik

Abstract
This study aims to clarify the arguments with which Ferit Edgü, a notable figure among the 1950s generation of storytellers for his engagement with Western literature and art, seeks to construct an indigenous subject while adhering to the principles of modernist art. Assuming that Occidentalism serves as the practical counterpart to the theoretical interpretation of the Self-Other relationship, this paper demonstrates how Edgü conceptualizes this relationship and the type of Occidentalist stance he adopts in this context. The impact of post-World War II nationalist movements on cultural anti-imperialism debates, and Edgü's perspectives on the Self-Other issue, colonialism, and Eurocentric temporal constructs are elucidated. Considering that figures like Anouar Abdul-Malek and Hasan Hanafi have developed Occidentalism theories within a Marxist framework, this study identifies the points of convergence with Ferit Edgü, who shares a similar ideology. Additionally, taking into account Xiaomei Chen's interpretation of the Menglong poetry movement that emerged in post-1980 China as an unofficial Occidentalism in response to the official Occidentalism of the Mao era, it is demonstrated that the stance of Edgü and his contemporaries represents an early manifestation of this literary trend in China, influenced by similar social processes and impacts.

Keywords
Ferit Edgü, orientalism, occidentalism, self-other, colonialism.