Selcen Ergun’un Kar ve Ayı Filminde Ayı Etrafındaki Bazı İnanmalar
(Certain Beliefs About The Bear in Selcen Ergun's Movie “Snow and The Bear” )

Yazar : Berk Yılmaz    
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2025
Sayı : 123
Sayfa :
    


Özet
Türk inanç sisteminde doğa önemli bir yer tutmakta, etrafında bir tabiat kültü meydana getirmektedir. Doğanın bir parçası olan sular, ormanlar, ağaçlar ve hayvanlar da kült kabul edilmektedir. Türk boyları arasında ayıya karşı saygı ve korku hisleri beslenmekte; bu hayvanın insanın atası olduğuna ve içinde kutsal bir varlık taşıdığına dair inanışlar bulunmaktadır. 2023 yılında gösterime giren, Selcen Ergun’un yönettiği, senaryosunu da Yeşim Aslan’la kaleme aldığı Kar ve Ayı filminde Şamanizm döneminden İslamiyet sonrası döneme kadar ayı etrafında oluşturulmuş inanışların izleri bulunmaktadır. Kar ve Ayı’nın senaryosunun önemli noktalarında doğa büyük bir rol oynamakta; filmde ayının ormanın ruhu olduğu, ayının insana mahsus bazı özellikler taşıdığı, ayı avlamanın bazı kaçınmalar gerektirmesi gibi ayı kültünden doğan bazı inanmalar yer almaktadır. Filmdeki karakterlerin kişilik yapılarında da Şamanizm’e dair kimi izler bulunmaktadır. Ayrıca filmde Saha Türkleri arasında gelenekselleşen ayı törenini anımsatan bir sahne bulunmaktadır. Kar ve Ayı, bu özellikleri ile Türk sinemasındaki benzerlerinden ayrılmaktadır. Çalışma bu doğrultuda filmin insan-doğa ilişkisine yaklaşımını tabiat kültü bağlamında ele almakta ve filmdeki Şamanizm yansımalarını irdelemektedir.

Anahtar Kelimeler
Şamanizm, tabiat kültü, ayı kültü, Türk sineması, Kar ve Ayı

Abstract
Nature has an important place in the Turkish belief system. In the Turkish belief system, there is a “cult”, which is based on nature. In addition, waters, forests, trees and animals, which are a part of nature, are also considered cult. There is a feeling of respect and fear towards the bear among Turkish tribes. There are beliefs among Turkish tribes that the bear is the ancestor of humans and carries a sacred being within it. The movie Snow and the Bear (Kar ve Ayı), directed by Selcen Ergun and written by Yeşim Aslan (and Selcen Ergun too), was released in 2023. In the story of this movie, there are traces of beliefs built around the bear from the Shamanism period to the post-Islamic period. Nature plays a major role at key points in the scenario of Snow and Bear. The movie includes some beliefs about the bear cult, such as that the bear is the spirit of the forest, that the bear has some human characteristics, and what not to do when hunting bears. There are also traces of Shamanism in the personality structures of the characters in the movie. There is also a scene in the movie similar to the traditional bear ceremony among the Sakha Turks. With these features, Snow and the Bear differs from its counterparts in Turkish cinema. Accordingly, the study examines the film's approach to the human-nature relationship in the context of the cult of nature and analyzes the reflections of Shamanism in the script.

Keywords
Shamanism, the cult of nature, the bear cult, Turkish cinema, Snow and the Bear