Halikarnas Balıkçısı’nın Bodrum’daki Miras ve Kalıtlarının İzini Sürmek ve Güncel bir Sunum Önerisi
(Tracing the Heritage and Legacy of the Fisherman of Halicarnassus (Cevat Şakir Kabaağaçlı) in Bodrum and a Proposal of Presentation )

Yazar : Devrim Yücel Besim  -Elif Songür Dağ  
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2025
Sayı : 122
Sayfa : 488-517
    


Özet
Halikarnas Balıkçısı adıyla bilinen ve çok yönlü bir sanatçı olan Cevat Şakir Kabaağaçlı (1890-1973), 1925’te sürgün olarak geldiği Bodrum’da hayatının önemli bir bölümünü (1925-1947) geçirmiş, Bodrum’un küçük bir kasaba olduğu bu dönemde kente birçok katkıda bulunmuştur. Gerek kentte yaşadığı dönemde gerekse hayatının geri kalanında Bodrum’a çok çeşitli ve değerli kazanımlar sunmuştur. Çalışmada ilk olarak araştırmacıların bu konuda daha önce ürettiği araştırmalar temel alınarak Halikarnas Balıkçısı’nın farklı yönleri aktarılmakta; yazarın Bodrum kentine kazandırdıkları “mimari, kentsel peyzaj ve kentin tanıtımı” olarak üç başlıkla anlatılmaktadır. Bu başlıkların ardından “kent mirası” tanımı yapılarak Halikarnas Balıkçısı’nın kentsel mekânlara bıraktıkları bir miras olarak kabul edilmektedir. Bu bağlamda çalışmada yazarın Bodrum’da bulunduğu dönemlerde deneyimlediği yapı ve mekânların; ardından günümüzde Bodrum Kent Merkezinde bulunan fiziksel mekâna ait izlerinin neler olduğu listelenmektedir. Temelinde gözleme dayalı bu tespitler; yazarla birebir ilişkisi olmuş kişilerle yapılan görüşmeler, yazar ve Bodrum ilişkisi üzerine yazılan anılar ve yazarın kendi yazdığı Bodrum’da geçen anılarıyla karşılaştırılarak oluşturulmuştur. Çalışmanın amacı, Cevat Şakir Kabaağaçlı gibi önemli bir sanatçının kente bıraktıklarının sadece bir kent mirası olarak kabul edilmemesi, “bir kalıt (somut miras)” hâline dönüştürülerek bu izlerin sürdürülmesi gerektiğine vurgu yapmaktır. Bu nedenle çalışmada; yazarın (Halikarnas Balıkçısı’nın) kentsel mekânlarda nasıl yaşatılmaya çalışıldığı da sunulmakta; yapılan bu girişimlerin etkinliği tartışmaya açılmaktadır. Çalışma sonunda araştırmada elde edilen saptamaların Bodrum kent haritası üzerine işlen-mesiyle dijital bir sunum geliştirilmiştir. “Balıkçı Rotası” ismi verilen güncel bir kültürel rota önerisi, mirasın kalıta dönüşümünü hızlandırıcı ve kolaylaştırıcı bir arayüz olarak kent kültürünün sürdürülebilirliği açısından önemlidir.

Anahtar Kelimeler
kentsel miras, kent kültürü, Halikarnas Balıkçısı/Cevat Şakir Kabaağaçlı, dijital haritalandırma, Bodrum

Abstract
Cevat Şakir Kabaağaçlı (1890-1973), known as the Fisherman of Halicarnassus is a well-known Turkish writer. This intellectual man lived in Bodrum between 1925 and 1947 since he came there as an exile in 1925. He also had a close relationship with the city for the rest of his life; his grave is also in Bodrum since 1973. He made many diverse and valuable contributions to the city. This study firstly explains his various attributions based on previous studies of the researchers. The contributions are described under three headings: "architecture, urban landscape, and publicity of the city". Secondly, it defines the "urban heritage" to clarify the acceptance of the legacy the Fisherman of Halicarnassus left to urban spaces in Bodrum. In this context, the study examines not only the places (buildings, facilities, etc) that he experienced in Bodrum; but also how he put an effort and change there which can be accepted as the traces in the city center today. These findings of the study, mainly based on observation, are constituted by comparing the collected data from interviews with people who had a memory of the writer, written memoirs focusing on him and Bodrum, and/or his memoirs about the city. The study aims to emphasize that the contributions of such an important artist, Cevat Şakir to the city should not be accepted just as an urban heritage, but should be continued by transforming them into a legacy. The study criticizes the effectiveness of the initiatives while presenting how the Halicarnassus Fisherman is tried to be kept alive in urban spaces. The study is concluded with a proposal, a digital presentation which was developed by processing the findings obtained in the research on the Bodrum city map. This sharing platform, called "Fisherman's Route", is important for the sustainability of urban culture as an interface that accelerates and facilitates the transformation of heritage into a continuous cultural legacy.

Keywords
urban heritage, urban culture, the Fisherman of Halicarnassus/Cevat Şakir Kabaağaçlı, digital mapp