Alan Araştırmacısı Olarak Sedat Veyis Örnek ve Alan Çalışmalarına Katkıları
(As a Field Researcher Sedat Veyis Örnek and His Contributions To Field Works )

Yazar : Selcan Gülçayır Teke    
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2015
Sayı : 82
Sayfa : 299-309
2198    1287


Özet
Derleme çalışmaları halk bilimi disiplininin ayrılmaz bir parçasıdır. Türk derleme tarihine bakıldığında derleme çalışmalarının yapılma gerekçeleri ve derlemelerden elde edilen verilere yaklaşma biçimlerinin değiştiği görülür. Bu değişimdeki önemli isimlerden biri de Sedat Veyis Örnek’tir. Sedat Veyis Örnek, Türk halkbilimi ve alan çalışması araştırmalarına özgün katkılar yapmış bir bilim adamıdır. Eksikleri olduğunu düşündüğü sözlük ve derleme çalışmalarına bi- limsel ve sistematik bir yaklaşım kazandırmayı amaçlamıştır. Derleme çalışmalarında bilimsel kriterleri esas alarak veri toplanması için önemli çabalar göstermiştir. Bu çalışmada, Sedat Veyis Örnek’in alan çalışmalarına dayanan Sivas ve Çevresinde Hayatın Çeşitli Safhalarıyla İlgili Bâtıl İnançların ve Büyüsel İşlemlerin Etnolojik Tetkiki (1966), Anadolu Folklorunda Ölüm (1971) ve Geleneksel Kültürümüzde Çocuk (1979) başlıklı kitapları ve alan çalışmasına dair teorik ve pratik görüşlerini ortaya koyduğu Türk Halk Bilimi kitabından hareketle derleme çalışmaları konusun- daki görüşleri değerlendirilecektir. Sedat Veyis Örnek’in alan çalışması konusundaki düşünceleri yürüttüğü alan çalışmalarında izlediği yöntemler halk bilimi derleme ve araştırma tekniklerinin Türkiye’de izlediği seyri görmek açısından önemlidir. Tematik ve derinlemesine alan araştırma- larıyla Örnek’in, derlemelerine bilimsel bir boyut kazandırdığı görülmüştür. Ancak alandan elde edilen verilerin yorumlanması konusunda kendisinden önceki halkbilimciler gibi Örnek’in de ek- sik kaldığı tespit edilmiştir. Örnek’in yine de alan araştırması konusunda hem iyi bir teorisyen hem de iyi bir uygulayıcı olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler
alan çalışması, alan araştırmacısı, S:V:Örnek, derleme tarihi, halk bilim

Abstract
Field work is one of the indispensable parts of folklore. When the history of Turkish field work considered, the motivation towards conducting field works and interpretation of traditional knowledge obtained has undergone changes. One of the prominent names who have undertaken significant roles in this progress of change is Sedat Veyis Örnek. He is the scientist who has made unique contributions to Turkish folklore and field works. According to Sedat Veyis Örnek dictio- nary preparation and field works involve deficiencies. Therefore, he aimed at bringing in scientific and systematic approach to field works. He made considerable efforts to compile data in his field works based on scientific criteria. In this article, Sedat Veyis Örnek’s opinions on field work will be evaluated with citing his books titled as Sivas ve Çevresinde Hayatın Çeşitli Safhalarıyla İl- gili Bâtıl İnançların ve Büyüsel İşlemlerin Etnolojik Tetkiki (1966), Anadolu Folklorunda Ölüm (1971), Geleneksel Kültürümüzde Çocuk (1979) and Türk Halkbilimi (1977) that includes his theoretical and practical thoughts related to the field work. His remarks on and methods applied in his field works have utmost importance to understand the progress of folkloric research tech- niques in Turkey. Resulting from his thematic and in depth approach it has been observed that he has brought scientific dimension in his field works. However, he has revealed inadequacy in interpretation of field work data like his predecessors. Even so, he is an innovative theorist and a competent practitioner in field work studies.

Keywords
As a Field Researcher Sedat Veyis Örnek and His Contributions To Field Works