Yazar	: Türkân Yeşilyurt
Türü	: Araştırma Makalesi
Baskı Yılı	: 2025
Sayı	: 123
Sayfa	: 771-782

Özet
Bu yazıda Hayati Baki’nin “ev: yalnızlık senfonisi” ile Octavio Paz’ın “Toz Bulutu Sözcükler” başlıklı şiirleri yaratıcı yalnızlık bağlamında irdelenerek karşılaştırılmaya çalışılmıştır. Baki’nin ve Paz’ın şiirlerinin ortak paydası ev ve yalnızlıktır. Octavio Paz’ın “Toz Bulutu Sözcükler” ve Hayati Baki’nin “ev: yalnızlık senfonisi” adlı şiirlerinin ortak izleği yalnızlıktır. Onlar yalnızlıklarını şiirlerini meydana getirmek için bir güce dönüştürürler. Bu nedenle her iki şairin yalnızlığı da yaratıcı yalnızlıktır. Yalnızlığın yaşandığı yer evdir. Theodor Reik’e göre evin bilinçdışı anlamı “rahim”dir. Başka bir deyişle ev, kadını işaret eder. Ne var ki Otto Rank, zaman içerisinde ev simgesinin koruyucu kadından yaratıcı egoya dönüştüğünü belirtir. Hayati Baki’nin şiirinin biçimi simetrik, Octavio Paz’ın şiirinin biçimi hareketlidir. Yer, iki şiirde de evdir. Bu ev şiirin ortaya çıktığı yerdir. Ne var ki Baki’de şair, Paz’da şiir, öne çıkar. Paz’da pencere dışarıya kapalıyken, Baki’de açıktır. Açık olan davetkârdır. Paz’ın şiirinde yalnızlık sezdirilirken, Baki’nin şiirinde altı çizilerek belirginleştirilir. Her iki şairde de içsel yalnızlık söz konusudur. Paz yalnızlık bağlamında şiir oluşum sürecini dile getirirken, Baki şiir yazmak için yalnızlığın gerekliliğine ve önemine dikkat çeker. Paz’ın şiirinde yalnızlıkta kadının rolü yokken, Baki’nin şiirinde kadının önemli bir rolü vardır. Şiirde farklılıkların yanı sıra ortaklıklar bulunmaktadır: Şiirlerin ortak sözcükleri ev, pencere, rüzgâr ve tozdur. Her iki şiirde de evde şairden başka kimseye rastlanmaz. Ev yaratıcı egoyu temsil eder. Evin dört yanını saran yalnızlıksa Baki’ye de, Paz’a da düş olanağı sunarak onları şiire götürür.

Anahtar Kelimeler
ev, Hayati Baki, Octavio Paz, yaratıcı ego, yaratıcı yalnızlık

Abstract
In this article, Hayati Baki's “home: symphony of loneliness” and Octavio Paz's “Dust Cloud of Words” are analyzed and compared in the context of creative loneliness. The common denominator of Baki's and Paz's poems is home and loneliness. The common theme of Octavio Paz's “Dust Cloud of Words” and Hayati Baki's “home: symphony of loneliness” is loneliness. They transform their loneliness into a force to create their poems. Therefore, the loneliness of both poets is creative loneliness. Home is where loneliness is experienced. According to Theodor Reik, the unconscious meaning of home is “womb”. In other words, the house signifies woman. However, Otto Rank states that over time the symbol of the house transforms from the protective woman to the creative ego. The form of Hayati Baki's poem is symmetrical, while Octavio Paz's poem is mobile. The place is the house in both poems. This house is the place where poetry emerges. However, the poet in Baki and the poem in Paz come to the fore. While in Paz the window is closed to the outside, in Baki it is open. The open one is inviting. While loneliness is intuited in Paz's poetry, in Baki's it is underlined and made explicit. Both poets have an inner loneliness. While Paz expresses the process of poetry formation in the context of solitude, Baki draws attention to the necessity and importance of solitude for writing poetry. While women play no role in loneliness in Paz's poetry, they play an important role in Baki's poetry. There are commonalities as well as differences in the poems: The common words of the poems are house, window, wind and dust. In both poems, there is no one in the house except the poet. The house represents the creative ego. The loneliness that surrounds the house offers both Baki and Paz the possibility of dreaming and leads them to poetry.

Keywords
home, Hayati Baki, Octavio Paz, creative ego, creative solitude