Karakeçili (Kırıkkale) İlçesi Fıkralarının Metinsel Analizi
(Textual Analysis of the Anecdotes of the Karakeçili (Kirikkale) District ) )

Yazar :   Çeviren  
Türü : Derleme Makalesi
Baskı Yılı : 2022
Sayı : 110
Sayfa : 637-566
1559    911


Özet
HTürk halk edebiyatı anlatma esasına bağlı edebi metin türlerinden biri olan fıkra, her toplumun kendine has kültürü içinde meydana gelmekte ve diğer edebi türlerden muhteva ve yapı özellikleri bakımından farklılıklar göstermektedir. Çalışmada, daha önce kapsamlı olarak herhangi bir araştırma ve inceleme yapılmamış olan Kırıkkale ili Karakeçili ilçesi fıkralarını ve bu fıkralara bağlı fıkra tiplerini araştırarak bilim dünyasına kazandırma amaçlanmıştır. Halk bilimi alanıyla ilgili çalışmalarda yazılı ve sözlü kaynaklardan derlenerek yazıya geçirilen metinleri ele alıp inceleyen iki ğerler dizisinden bahsetmek mümkündür. Bunlardan birincisi metin merkezli ikincisi ise bağlam merkezli paradigmadır. Çalışmanın amacına ulaşmak maksadıyla alan araştırması yöntemlerinden görüşme (mülakat) yoluyla derleme metodu kullanılarak sözlü kaynaklardan yöre fıkraları derlenmiş ve anlatı esasına bağlı folklor ve edebiyat metinlerini inceleme yöntemi kullanılarak bu ürünler değerlendirilmiştir. Çalışmada ilk olarak fıkra türü ile ilgili yapılan araştırma ve incelemelere yer verilmiştir. İkinci olarak Kırıkkale ili Karakeçili ilçesi fıkra tipleri tespit edilmiş ve metinler bu fıkra tiplerine göre tasnif edilmiştir. Üçüncü olarak da yöre fıkralarında ele alınan konular belirlenmiş ve söz konusu metinlerin yapı bakımından tahlili yapılmıştır. Son bölümde ise Kırıkkale ili Karakeçili ilçesinden derlenen 27 fıkra metnine yer verilmiştir. Bu sayede hem Kırıkkale ili Karakeçili ilçesinde yaşayan Karakeçililerin mizah anlayışından hareketle olaylar karşısında sergiledikleri tutumlarla verdikleri ince mesajları hem de yöredeki fıkra tipleri tanıtılmaya çalışılmıştır. Anadolu sahası Türk halk edebiyatı ürünlerini derlemek ve bu ürünler üzerinde değerlendirmeler yapmak Türk halkını daha yakından tanıma imkânı vermektedir.

Anahtar Kelimeler
fıkra tasnifi, Karakeçili ilçesi fıkraları, fıkra tipleri, Dadaylı fıkra tipi

Abstract
Anecdote, which is one of the literary text genres based on the narrative principle of Turkish folk literature, occurs within the unique culture of each society and differs from other literary genres in terms of content and structural features. The study has carried out with the aim of bring Karakecili districts of Kirikkale province anecdotes, which has not been extensively researched and analyzed before, and the types of anecdote related to these anecdotes, in the scientific world. In studies on folklore, it is possible to mention about two paradigms that deal with and examine written texts compiled from written and oral sources. The first of these is the text-centered paradigm and the second is the context-centered paradigm. In order to achieve the aim of the study, local anecdotes were compilited from oral sources by using the method of compiling through interview, one of the field research methods and these works were evaluated by using method of examining folklore and literal texts based on narrative. Firstly, researches and reviews on the type of anecdote were included. Secondly, the anecdote types of Karakecili of Kirikkale province district were determined and the texts were classified according to these anecdote types. Thirdly, the topics discussed in the local anecdotes were determined and the texts in question were analyzed in terms of structure. Finally, the text of 27 anecdotes compiled from Karakecili district of Kirikkale province is included. In this way, it has been tried to introduce both the subtle messages they give with their attitudes towards the events based on the sense of humor of the people of Karakecili living in Karakecili district of Kirikkale province and the types of anecdote in the region. Compiling the Turkish folk literature works of the Anatolian field and making evaluations on these works will provide the opportunity to get to know the Turkish people more closely.

Keywords
anecdote classification, Karakecili district anecdotes, anecdote type, Dadayli anecdote type