Kadın Kahramanın Yolculuğu: Hasanboğuldu Hikâyesi Örneği
( The Heroine's Journey: Sampling Sabahattin Ali's Short Story Hasanboguldu
)
|
Yazar
|
:
Aynur Naz Koçak
- Yasemin Usta Demirlikan
|
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
|
Baskı Yılı |
:
2018- Kasım
|
|
Sayı |
:
96
|
|
Sayfa |
:
13-28
|
 1596  883
|
Özet
ÖZET
Çalışmamızın konusu olan Hasanboğuldu hikâyesi, Kaz Dağı'nın Türkmen köylülerinin söylencelerinde yer alan ve kökleri İran'a kadar uzanan bir İslami halk anlatısı üzerine temellendirilmiştir. Kaz Dağı’nın en ünlü anlatısı olan Sarıkız efsanesi, Kaz Dağı çevresindeki sözlü edebiyatta hâlen nefes almaktadır. Çalışmamızda incelediğimiz eş metinde (varyantta), toplum tarafından küçültücü baskıya maruz kalan kızın konu olduğu efsane, Sabahattin Ali’nin Yeni Dünya isimli eserinde Hasanboğuldu hikâyesiyle karşımıza çıkar. Hikâye anlatıcısının maceraya çağırılışını kabul etmesinin ardından kendisine yardımcı yol arkadaşı görevi verilen Yüksekoba kızı olan Hacer, anlatıcıyı efsanenin geçtiği coğrafyaya taşır. Hem Sarkız efsanesi hem de Hasanboğuldu hikâyesi aynı yol üzerinde seyretmektedir. Her iki kadına tutulan eril karakterlerin duygusal dışavurumlarını konu edinen hikâyede anlatılan efsane, hikâyeden daha ağır basmaktadır. Bu nedenle Sabahattin Ali’nin Hasanboğuldu hikâyesinde anlattığı şekliyle aslında Sarıkız efsanesini incelemekteyiz. Efsanedeki kadın kahraman olan Emine’nin yaşantılarının örüntüsü onun bütünsellik arayışıyla dokunmuştur ve bu örüntü Joseph Campbell’in kahramanın yolculuğu şemasının dişil formu olarak kabul gören ve öğrencisi Maureen Murdock tarafından oluşturulmuş olan ‘Kadın Kahramanın Yolculuğu’ aşamalarıyla örtüşmektedir. Yolculuğun aşamalarıyla incelenecek olan metinin sembolik alt anlamlarına da değinilmektedir.
Anahtar Kelimeler
Sabahattin Ali, Hasanboğuldu, kadın kahraman, bakire arketipi, orta kadın
Abstract
This study is based on an islamic folk narrative dating back to Iran, that is also present in original Turkish people’s narrations residing in Mount Ida. This very popular folk narrative: the Legend of Sarıkız still has an influence on today’s oral literature all around Mount Ida. The variant that this study works upon focuses on a virgin who is in disfavor.This variant also forms the backbone of Sabahattin Ali’s Hasanboğuldu, which is a short story existing in his work Yeni Dünya. Upon approving the narrator’s quest request, Hacer who is also a Turkmen herself, takes the narrator to the land of the legend. Both the legend of Sarıkız and Hasanboğuldu share the same setting. The short story is built upon love of two naive young men and their eager interest in two sturdy and bold women. The legend outweighs the story in terms of the love story thus this work mainly focuses on the legend rather than the short story itself. In the legend, the heroine’s life is based upon the pursue of wholism and her pattern is closely related to the steps of Maureen Murdock’s, formerly a student of Joseph Campbell, ‘The Heroine’s Journey’ viewed as the feminine form of Campbell’s monomyth.The original text is to be analyzed based upon steps of Murdock’s Heroine’s Journey and symbolic meanings are to be examined.
Keywords
Sabahattin Ali; Hasanboğuldu; heroine; virgin archetype; medial (or mediumistic) woman