Bir Zamanlar Yafa: Enver Hâmid’in Yafa Sabah Kahvesi Hazırlıyor Romanında Filistin’de Günlük Hayat ve Kültür
(Once Upon a Time Jaffa: Daily Life and Culture of Palestine in Anwar Hamed’s Novel Jaffa Prepares Morning Coffee
)
|
Yazar
|
:
F.Betül Üyümez
|
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
|
Baskı Yılı |
:
2014
|
|
Sayı |
:
80
|
|
Sayfa |
:
|
 2474  1290
|
Özet
Filistin kökenli roman yazarı, şair ve edebiyat eleştirmeni Enver Hâmid, 2012 yılında
yayımlanan ve 2013 yılında Uluslararası Arap Kurgu Ödülü’ne aday gösterilen Yafa Sabah
Kahvesi Hazırlıyor adlı romanında, Filistinlilerin 1948’de yaşanan Nekbe (Felaket) öncesin-
deki günlük yaşamlarını okurlarına sunmayı hedefler. Eğitim için gittiği Macaristan’da uzun
yıllar yaşadıktan sonra 2004 yılında Londra’ya yerleşen Hâmid, halen Londra’da yaşamakta
ve BBC Arapça servisinde çalışmaktadır.
Enver Hâmid, 1940’lı yıllarda Yafa’da yaşayan ve farklı sosyal sınıflardan gelen Fi-
listinli iki gencin aşkı çerçevesinde kurguladığı bu romanda, kaybedilen vatandaki geçmişi ve
anıları yeniden canlandırmayı amaçlar. Yazar, adı sürekli şiddetle yan yana anılan, medyada
ve edebiyatta hep sorunları ve çektiği acılarla sergilenen Filistin halkının yaşam kültürünü,
gelenek ve göreneklerini ortaya koymaya çalışır. Romanda, Yafalıların yeme içme kültürü,
gezileri, düğün ve eğlenceleri, Ramazan ve bayram günleri, kadınları, erkekleri, zenginleri,
fakirleri, Müslüman, Hristiyan ve Yahudilerden oluşan roman karakterleri ile canlı bir şekilde
tasvir edilir. Ancak eserin sonunda, Filistin’deki toplumsal yapının olumsuzlukları ilginç bir
şekilde Osman Gazi’nin rüyası ile ilişkilendirilip Osmanlıların hâkimiyetine bağlanır.
Bu makalede, 1948 yılında İsrail devleti kurulmadan önce (Nekbe öncesi) Yafa ve
Beyt Decen’de yaşayan Filistin halkının günlük yaşamı, geleneksel kültürü ve Osmanlı algı-
sı, Yafa Sabah Kahvesi Hazırlıyor romanında ortaya konan veriler doğrultusunda ele alınıp
sosyolojik ve tarihsel eleştirinin ışığında incelenecektir.
Anahtar Kelimeler
Filistin, Yafa, Beyt Decen, Filistin Mutfağı, Osman Gazi.
Abstract
In his novel Jaffa Prepares Morning Coffee which was published in 2012 and nominated
for The International Prize for Arabic Fiction (IPAF) in 2013, Palestinian novelist, poet and
critic Anwar Hamed aims to show Palestinians’ daily life before the Nakba (the Catastrophe
for Palestinians) in 1948. After living long years in Hungary where he had gone for educati-
he moved to London in 2014, since then, he has been living there and working for BBC
Arabic service.
Through a love story between two young Palestinians come from different social
status in Jaffa in the 1940s, Anwar Hamed purposes to revive the past and the memories of
the lost homeland. He presents culture and traditions of Palestine, away from the image that
has been portrayed to the world in the literature and the media. In the novel, food culture,
travels, weddings, entertainments, religious days and holidays, women, men, rich and poor
people, Muslims, Christians and Jews are described vividly. But at the end of the novel, Hamed strangely connects the negative sides of the Palestinian social structure to Osman
Ghazi’s dream and thus Ottomans’s rule in the Middle East.
This paper will focus on Palestinian people’s daily life and traditional culture in
Jaffa and Beit Dajan before the establishment of the state of Israel in 1948 (before Nakba)
and the Ottoman perception in that area; then these data will be examined through the soci-
ological and the historical perspective as it is displayed in the novel of Anwar Hamed, Jaffa
Prepares Morning Coffee.
Keywords
Palestine, Jaffa, Beit Dajan, Palestinian Cuisine, Osman Ghazi.